โครงงานปฏิบัติศิลป์เอก
ระบำกฤดาภินิหาร
ผู้จัดทำ
นางสาวดวงใจ ดวงทองคำ
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖/๑
เลขที่ ๑๙
อาจารย์ที่ปรึกษา
อาจารย์ทิพวรรณ เพชรดี
ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา
๒๕๕๕
วิทยาลัยนาฏศิลปสุพรรณบุรี สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ กระทรวงวัฒนธรรม
หัวข้อโครงงาน ระบำกฤดาภินิหาร
ผู้จัดทำ นางสาวดวงใจ ดวงทองคำ
ระดับชั้น มัธยมศึกษาปีที่ ๖/๑
ชื่ออาจารย์ผู้สอน อาจารย์ทิพวรรณ เพชรดี
สถานศึกษา วิทยาลัยนาฏศิลปสุพรรณบุรี
ปี พ.ศ. ๒๕๕๕
บทคัดย่อ
เพลงระบำกฤดาภินิหาร
เป็นเพลงในหลักสูตรของภาคดุริยางค์ไทย
สาขา เครื่องสายไทย
ชั้นมัธยมศึกษาปี่ที่ ๖/๑
กิตติกรรมประกาศ
ในการจัดทำโครงงานปฏิบัติศิลป์เอก เรื่อง
ระบำกฤดาภินิหาร
ข้าพเจ้าจึงขอกราบขอบพระคุณ อาจารย์ทิพวรรณ เพชรดี
สารบัญ
เรื่อง หน้า
บทคัดย่อ ๑
กิตติกรรมประกาศ
๑
บทที่ ๑ บทนำ
๓
ที่มาและความสำคัญของโครงงาน ๓
วัตถุประสงค์ ๓
สมมุติฐานของการศึกษาค้นคว้า ๓
ขอบเขตของการศึกษาค้นคว้า
๓
นิยามคำศัพท์ ๓-๔
บทที่ ๒ เอกสาร
๕-๙
บทที่ ๓
อุปกรณ์และวิธีการศึกษา ๑๐
อุปกรณ์และวัสดุที่ใช้ในการศึกษา ๑๐
วิธีการศึกษา
๑๐
บทที่ ๔
ผลการศึกษาและอภิปรายผลการศึกษา
๑๑
บทที่ ๕ สรุปผลการศึกษา
๑๑
สรุปผลการศึกษา ๑๑
ประโยชน์ที่ได้รับ ๑๑
ข้อเสนอแนะ
๑๑
บทที่
๑ บทนำ
ที่มาและความสำคัญของโครงงาน
ประวัติระบำกฤดาภินิหาร
เป็นเนื้อหาที่มีความน่าสนใจ
เพราะจะได้ทราบถึงประวัติความเป็นมา และการแสดงชุดนี้ว่าเป็นอย่างไรบ้าง
วัตถุประสงค์
เพื่อให้เยาวชนได้ศึกษาเกี่ยวกับระบำกฤดาภินิหาร
สมมุติฐาน
๑.
เพื่อให้เยาวชนรุ่นใหม่ได้ทราบถึงระบำกฤดาภินิหาร
๒.
เพื่อให้เยาวชนรุ่นใหม่ได้เห็นรูปแบบชุดการแสดงระบำกฤดาภินิหาร
๓. ได้ทราบถึงประวัติที่มา
และโน้ตเพลงระบำกฤดาภินิหาร
ขอบเขตการศึกษา
กำหนดการจัดทำโครงงานตั้งแต่วันที่
๓-๑๔ กันยายน ๒๕๕๕ ค้นคว้าจากอินเตอร์เน็ต
กิตติกรรมประกาศ
การจัดทำโครงงานวิชาปฏิบัติศิลป์เอก
เรื่อง ระบำกฤดาภินิหาร ข้าพเจ้าต้องขอขอบพระคุณ อาจารย์ทิพวรรณ เพชรดี ที่ท่านได้ให้คำปรึกษา
นิยามประวัติของ
ระบำกฤดาภินิหาร
๑.
ดนตรี และเพลงที่ใช้ประกอบการแสดงระบำกฤดาภินิหาร ใช้วงปี่พาทย์ไม้นวม
เพลงที่ใช้บรรเลงประกอบการแสดง เพลงรัวดึกดำบรรพ์ และครวญหา และเพลงจีนรัว
๒. การรำแบ่งเป็นขั้นตอนต่าง
ๆ ได้ดังนี้
ขั้นตอนที่
๑ ออกท่ารำในท่ารำสอดสร้อย
เพลงรัวดึกดำบรรพ์
ขั้นตอนที่
๒ รำตามบทเพลงในเพลงครวญหา
ขั้นตอนที่
๓ รำเข้าตามทำนองดนตรีในเพลงจีนรัว
บทที่ ๒ เอกสาร
ประวัติที่มา
ระบำกฤดาภินิหาร
เป็นระบำที่กรมศิลปากรสร้างสรรรค์ขึ้นใหม่ ในราว พ.ศ.๒๔๘๖ ใช้วงดุริยางค์สากลบรรเลง
โดยมีพระเจนดุริยางค์เป็นผู้เรียบเรียงเสียงประสาน ด้วยต้องการให้ มีรูปแบบการแสดงที่แตกต่างไปจากระบำมาตรฐานที่ได้เคยแสดงมาและต้องการให้ทันสมัยเหมาสมกับสถานการณ์ในยุคนั้น
"การปรับปรุงการแสดงตอนนี้
มุ่งหมายให้เป็นละครรำ แต่ให้กระทัดรัดเหมาะสมแก่กาลสมัย
จึงต้องปรับปรุงขึ้นทั้งท่ารำ ทำนองร้อง และเพลงดนตรี
ดังจะเห็นได้จากท่ารำที่เป็นแบบแผนของนาฏศิลป์ไทยแท้ ๆ
ระคนกับการใช้บทอย่างแนบเนียนกระฉับกระเฉง เข้ากับทำนองดนตรี และขับร้องสนิทสนม
ส่วนเพลงร้อง และทำนองดนตรีก็เป็นเพลงไทยโบราณแท้
หากแต่นำมาปะติดปะต่อเข้ากันเป็นชุด เพื่อให้เหมาะสมกลมกลืนกับคำร้องและท่ารำ
บทร้อง และทำนองเพลง ท่ารำและเพลงดนตรีในระบำชุดนี้จึงนับเป็นรำบำไทยที่พยายามปรับปรุงตัวเองให้ทันสมัยชุดหนึ่ง"
การแสดงชุดนี้อยู่ในตอนท้ายเรื่องเกียรติศักดิ์ไทย
(กรมศิลปากรได้ประพันธ์เป็นบทละครสร้างจากเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์
สมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒ ครองกรุงศรีอยุธยา) อันเป็นการร่ายรำของเหล่าเทวดานางฟ้า
ที่ได้ทราบถึงความเจริญรุ่งเรืองบิ่งใหญ่ของชาติไทย
จึงเกิดความปิติยินดีชื่นชมโสมนัส ต่างพากันมาอวยชัยให้พร ผู้แต่งบทร้องคือ
นางสุดา บุษปฤกษ์ ผู้ประดิษฐ์ท่ารำคือ นางลมุล ยมะคุปต์ และนางศุภลักษณ์ ภัทรนาวิก
(หม่อมครูด่วน) ผู้เชี่ยวชาญการสอนนาฏศิลป์ไทย กรมศิลปากร
ด้วยความหมายอันเป็นมงคลของระบำชุดนี้ ต่อมาจึงนำออกแสดงในระบำชุดเอกเทศ
มักใช้วงปี่พาทย์ไม้นวมในการบรรเลง แต่บางโอกาสก็คงใช้วงดุริยางค์สากลบรรเลงอยู่
การแสดงระบำชุดนี้ยังเป็นที่นิยมแสดงกันอย่างแพร่หลาย
รูปแบบ และลักษณะการแสดง
ระบำกฤดาภินิหาร
มีลักษณะท่ารำเป็นระบำหมู่คู่พระ-นาง เสมือนหนึ่งว่าเหล่าเทวดา นางฟ้า
มาร่วมอวยพรยินดีในเกียรติยศ ชื่อเสียงของประเทศไทย
ท่ารำเป็นการตีบทตามคำร้องในเพลงครวญหา
(ซึ่งทั้งลักษณะของท่าที่มีความหมายตรงกับคำร้องและท่าที่ความหมายสอดคล้องกับคำร้อง)
และท่ารำในเพลงจีนรัว ผู้แสดงถือพานสำหรับโปรยดอกไม้ สามารถแสดงได้สองรูปแบบ
คือรำตามบทร้องสี่คำกลอน แล้วตัดไปโปรยดอก ไม้ในเพลงจีนรัว ซึ่งใช้เวลาในการแสดง ๕
นาที และอีกบทหนึ่ง รำเต็มบทร้องหกคำกลอน โปรยดอกไม้ตามบทร้อง
และในเพลงจีนรัวซึ่งใช้เวลาในการแสดง ๖ นาที
การรำแบ่งเป็นขั้นตอนต่าง ๆ
ได้ดังนี้
ขั้นตอนที่ ๑ ออกท่ารำในท่ารำสอดสร้อย เพลงรัวดึกดำบรรพ์
ขั้นตอนที่ ๒ รำตามบทเพลงในเพลงครวญหา
ขั้นตอนที่ ๓ รำเข้าตามทำนองดนตรีในเพลงจีนรัว
ดนตรี
และเพลงที่ใช้ประกอบการแสดง
ใช้วงปี่พาทย์ไม้นวม
เพลงที่ใช้บรรเลงประกอบการแสดง เพลงรัวดึกดำบรรพ์ และครวญหา และเพลงจีนรัว
เครื่องแต่งกาย
ผู้แสดงแต่งกายยืนเครื่อง
พระสวมเสื้อแขนสั้น ศิราภรณ์ชฎายอดชัย นางศิราภารณ์มงกุฏกษัตรีย์
อุปกรณ์ประกอบการแสดง คือพานสำหรับใส่ดอกไม้
บทร้องระบำกฤดาภินิหาร
- ปี่พาทย์ทำเพลงรัวดึกดำบรรพ์
-
- ร้องเพลงครวญหา
–
ปราโมทย์แสน องค์อัปสรอมรแมนแดนสวรรค์
ยินกฤดาภินิหารมหัศจรรย์ เกียรติไทยลั่นลือเลื่องเรืองรูจี
ต่างเต็มตื้นชื่นชมโสมนัส โอษฐ์เอื้อนอรรถอวยพรสุนทรศรี
แจ้วจำเรียงเสียงเพลงสดุดี ดนตรีเรื่อยประโคมประโลมลาน
แล้วลีลาศเริงรำระบำร่าย กรกรีดกรายโปรยมาลีสีประสาน
พรมน้ำทิพย์ปรุงปนสุคนธาร จักรวาลฉ่ำชื่นรื่นรมย์ครัน
- ปี่พาทย์ทำเพลงจีนรัว –
หมายเหตุ
ในการแสดงครั้งแรกใช้วงดุริยางค์สากลบรรเลง
ต่อมานำออกแสดงเป็นระบำชุดเอกเทศ ใช้วงปี่พาทย์ไม้นวม เครื่องห้า หรือเครื่องคู่
หรือเครื่องใหญ่ บางโอกาสใช้วงดุริยางค์สากลบรรเลง ทำนองเพลงใช้ ได้แก่
เพลงรัวดึกดำบรรพ์ เพลงครวญหา และเพลงจีนรัว
โอกาสที่ใช้แสดง
เดิมใช้ประกอบการแสดงในตอนท้ายละครอิงประวัติศาสตร์
เรื่องเกียรติศักดิ์ไทย ต่อมานิยมจัดแสดงเป็นชุดเอกเทศ
สามารถแสดงในงานมงคลรื่นเริงทั่วไป
โน้ตเพลงระบำกฤดาภินิหาร
เพลงครวญหา
-
- - -
|
-
ซ - ด
|
-
ร - ม
|
รดรม
|
-
ฟ - ซ
|
-
ลลล
|
-
ดํ - ฟ
|
ซล
– ซ
|
-
- - -
|
-
ลรด
|
-
ล - ซ
|
-
- - ฟ
|
-
- - ม
|
-
- รม
|
ซมรด
|
-
ร – ด
|
-
- - -
|
-
- - ฟ
|
ฟฟฟฟ
|
มรดร
|
มฟซล
|
-
ด - ร
|
มรดล
|
-
ซ – ม
|
-
- - -
|
-
ซ - -
|
ฟมรซ
|
-
ซ - -
|
ฟมรซ
|
-
ร - ม
|
-
ล - ซ
|
-
ฟมร
|
-
- - -
|
ดลซร
|
ซมรด
|
ทลซล
|
ทดรม
|
-
ซ - ล
|
ดํลซม
|
-
ร – ด
|
-
- - -
|
-
- - ร
|
-
- - ม
|
-
- - ซ
|
-
- - ล
|
-
- - ซ
|
-
- - รํ
|
มํรํดํล
|
กลับต้น
เพลงจีนรัว
-
ดํดํดํ
|
-
รํดํล
|
ดํลซม
|
-
ซ - ล
|
-
ดํดํดํ
|
มํรํดํล
|
ดํลซม
|
ซร
– ม
|
-
ดํดํดํ
|
-
รํดํล
|
ดํลซม
|
-
ซ - ล
|
-
ดํดํดํ
|
มํรํดํล
|
ดํลซม
|
ซร
– ม
|
-
ดรม
|
รมซร
|
มรดล
|
-
ซ - ล
|
-
- ซล
|
ซล
- -
|
ซดรม
|
รม
- -
|
-
- รม
|
รม
- -
|
รมซล
|
-
ซ - ล
|
-
- ซล
|
ซล
- -
|
กลับต้น
-
ลลล
|
-
ซ - ล
|
รรรร
|
-
ด - ร
|
-
ม - ซ
|
-
ม - ร
|
-
ม - ร
|
-
ด – ร
|
-
ม - ร
|
|
- -
- ด
|
- -
- ล
|
- ซ
- -
|
- ล
- ซ
|
- ม
- ซ
|
-
ลดล
|
- ซ
- ม
|
- ซ – ล
|
|
- ซ
- -
|
-
ฟมร
|
- ท
- ร
|
- ม
- ซ
|
-
ดรม
|
- ซ
- ล
|
- ซ
- ฟ
|
- ม – ร
|
|
- -
- ร
|
-
รรร
|
-
มซร
|
มรดล
|
- -
- ร
|
-
รรร
|
- มซร
|
มรดล
|
|
- ซ
- ล
|
- ด
- ร
|
- ด
- ร
|
- ม
- ร
|
- ม
- ซ
|
-
ฟมร
|
- ม
- -
|
รด -
ร
|
|
- ม – ร
|
|
|
|
|
|
|
|
กลับต้น
เพลงจีนเร็ว
-
รมร
|
-
รมร
|
-
รมร
|
-
รมร
|
ซรมร
|
ดรมร
|
ซรมร
|
ดรมร
|
ซรมร
|
ดรมร
|
ซรมร
|
ดรมร
|
ดรมร
|
ดรมร
|
ดรมด
|
รมฟซ
|
-
ซลซ
|
-
ซลซ
|
-
ซลซ
|
-
ซลซ
|
ดํซลซ
|
ฟซลซ
|
ดํซลซ
|
ฟซลซ
|
ดํซลซ
|
ฟซลซ
|
ดํซลซ
|
ฟซลซ
|
ฟซลซ
|
ฟซลซ
|
ทซลท
|
มลซม
|
ซรซม
|
ซรซม
|
ซรซม
|
ซรซม
|
ซดมร
|
ซดมร
|
ซดมร
|
ซดมร
|
กลับต้น
ลงจบ
-
รมร
|
-
รมร
|
-
รมร
|
-
รมร
|
-
- มร
|
มรมร
|
มรมร
|
-
ม – ร
|
บทที่ ๓ อุปกรณ์และวิธีการศึกษา
อุปกรณ์และวิธีการศึกษา
อุปกรณ์ที่ใช้ศึกษา
๑. สมุดจด
๒. ปากกา
๓. คอมพิวเตอร์
วิธีการศึกษา
๑. รวบรวมข้อมูล
๒.
เน้นเอาแต่ใจความสำคัญของเนื้อเรื่อง
๓. ตกแต่งให้สวยงาม
๔. เรียบเรียงและเตรียมนำเสนอ
บทที่ ๔ ผลการศึกษาและอภิปรายผลการศึกษา
ผลการศึกษาและอภิปรายผลการศึกษา
ประวัติที่มา
และรูปแบบการแสดงระบำกฤดาภินิหาร
บทที่ ๕ สรุปผลการศึกษา
สรุปผลการศึกษา
ทำให้ทราบถึงประวัติ
รูปแบบของการแสดง และโน้ตเพลงระบำกฤดาภินิหาร
ประโยชน์ที่ได้รับ
ทำให้ทราบถึงประวัติ
รูปแบบของการแสดง และโน้ตเพลงระบำกฤดาภินิหาร
ข้อเสนอแนะ
อยากให้เยาวชนรุ่นใหม่กลับสนใจ
ประวัติศาสตร์ของไทย และศึกษาประวัติที่มา วิธีการแสดง
และโน้ตเพลงต่างๆ ของบรรพชนไทยสืบต่อไป
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น